Kars, Osmanlı-Rus Savaşı akabinde 40 yıl Rus işgalinde kalmıştır. Rusların teşvikiyle İsviçreli David Moser, bölgeye yaptığı bir ziyarette bu alanın süt ürünleri üretimi için uygun olduğunu görerek mandıra anlamına gelen “Zavot” kurmuş ve oraların meşhur “Gruyere” peynirini üretmeye başlamıştır (Atış & Çelikoğlu, 2017). O zamanlardan beri üretimi devam eden gravyerin, Kars Ticaret ve Sanayi Odası öncülüğünde ve Serhat Kalkınma Ajansı desteğiyle 2024 yılında coğrafi işaret tescili alınmıştır. Ünü sınırları aşan bu peynir, yalnızca Kars ve Ardahan’da üretilmektedir. Endüstriyel ve geleneksel yöntemlerle üretilen bu peynir geleneksel yöntemlerle üretilmesi halinde sırasıyla ısıtma, mayalama, pıhtı parçalama, tekrar ısıtma, kalıplama ve baskılama, kuru tuzlama, depoda bekletme, 10-15 gün salamurada bırakma (bu süre zarfında 2 günde bir çevirme), sıcak odada bekletme ve soğuk odada olgunlaştırma gibi birçok işlemden geçmektedir (Türk Patent ve Marka Kurumu, 2024). Altın sarısı renkte olan gravyer, 6-12 ay olgunlaştırılarak bol gözenekli, hafif tuzlu ve güçlü bir aromaya sahip olmaktadır.

• Biliyor muydunuz? 
 Çizgi film sahnelerinden fırlamış olan bu bol delikli peynirden 1 kg elde edebilmek için yaklaşık 17 kg çiğ süt kullanılmaktadır.

Kaynak: Serhat Kalkınma Ajansı. (2024). TRA2 Bölgesi Yöresel Ürünleri. 04 15, 2025 tarihinde https://www.serka.gov.tr/serka-yayinlari/ adresinden alındı